اگر قصد دارید بدانید مهارت های زندگی چیست و با ۱۰ مورد از ضروریترین مهارت های زندگی آشنا شوید، این مطلب برای شماست. نداشتن مهارت های زندگی، انسانها را در برابر مشکلات و چالشهای زندگی آسیبپذیر میکند. برای جلوگیری از این آسیبها یادگیری مهارت های ده گانه زندگی میتواند کمک بسیاری بکند. مهارتهای زندگی به شما کمک میکند در گفتوگوهای هدفمند مشارکت کنید، ذهنآگاهی را تمرین کنید و رشد شخصی خود را بهبود ببخشید. در ادامه به تعریف و آموزش مهارت های زندگی به طور کامل میپردازیم و ۱۰ مهارت مهم که باید در زندگی بیاموزید را بیان میکنیم.
تعریف مهارت های زندگی
ابتدا توضیح میدهیم مهارت های زندگی چیست و در ادامه به طور دقیقتر به مهارت های ده گانه زندگی میپردازیم.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) مهارت های زندگی را بهعنوان تواناییها و رفتارهای سازندهای توصیف میکند که افراد را قادر میسازد با الزامات و چالشهای زندگی روزمره بهطور مؤثری مقابله کنند.
در محیطی که دائما در حال تغییر است، یعنی در دنیای پرشتاب امروزه، مهارت های زندگی برای غلبه بر موانع زندگی روزمره ضروری شدهاست. از مدیریت بهتر کارها گرفته تا پردازش احساسات و تعامل با دیگران، نیاز به مهارت های زندگی به مرور زمان ضروری میشود. در ادامه دقیقتر به مفهوم و تعریف مهارت های زندگی میپردازیم. چندین جنبهی اساسی وجود دارد که مهارت های زندگی را تعریف میکند، و عبارتاند از:
- عنصری از اخلاق در آن وجود دارد، زیرا مهارت های زندگی به اینکه چهچیزی در جامعه خوب یا بد و درست یا غلط است مربوط میشود؛
- در سطح فردی افراد را تحتتأثیر قرار میدهد، به خصوص وقتی صحبت از تعامل و ارتباط با دوستان و خانواده در میان باشد؛
- اغلب بحثبرانگیز هستند، زیرا افراد نظرات تندی درموردشان دارند.
Life Skills Stock photos by Vecteezy
دلیل نیاز ما به مهارت های زندگی چیست؟
پیش از اینکه به آموزش مهارت های زندگی بپردازیم، ابتدا بهتر است توضیح دهیم چرا به مهارت های زندگی نیاز داریم و این مهارتها چه کمکی به ما میکنند. صلاحیت روانی-اجتماعی که بهعنوان توانایی مقابلهی مؤثر با چالشها نیز شناخته میشود، مهارتی بسیار ضروری است. نهتنها به شما در دستیابی به اهداف بلندمدتتان کمک میکند، بلکه سلامت روانی، جسمی و اجتماعی شما را نیز بهبود میبخشد.
هنگامی که بتوانید به طور مؤثر با اضطراب و فشارهای زندگی مقابله کنید، معضلات مربوط به سلامتی رفتار را به حداقل خواهید رساند. بهعنوان مثال، در مدارس، دانشآموزانی که انجام تکالیف درسی خود را پشت گوش میاندازند، میتوانند تا حد زیادی از محیطهای آموزشی حمایتی بهرهمند شوند. بیایید موضوعات مختلفی را بررسی کنیم که در آنها مهارتهای مختلف زندگی به ما کمک میکند با سرعت فزاینده و تغییرات زندگی مدرن کنار بیاییم.
مطلب مرتبط: ویژگی های شخصیت کاریزماتیک
در ادامه فهرستی از دلایلی وجود دارد که بر اهمیت مهارتهای زندگی تأکید میکند:
- به شما کمک میکند راههای خلاقانهای برای حل مسئله و تصمیمگیری بیابید؛
- به شما کمک میکند تأثیر اعمال خود را تشخیص داده و مسئولیت آنها را بر عهده بگیرید؛
- باعث ایجاد اعتماد در ارتباطات بینفردی میشود و فضا را برای همکاری و مشارکت گروهی باز میکند؛
- به شما کمک میکند گزینهها یا منابع موجود را قبل از تصمیمگیریهای مهم تجزیهوتحلیل کنید؛
- کمک میکند درک بهتری از خودآگاهی، همدلی و قدردانی از دیگران داشته باشید.
بهطور خلاصه، مهارتهای زندگی به شما کمک میکند ندای درونی خود را پیدا کنید، همزمان که برای چالشها و فرصتهای زندگی شخصی و حرفهای آماده میشوید.
اهمیت مهارت های زندگی در محل کار
پیش از اینکه به مرور مهارت های ده گانه زندگی بپردازیم، ابتدا بهتر است توضیح دهیم علت اهمیت مهارت های زندگی در محیط کار چیست. علاوه بر توسعهی فردی، مهارتهای زندگی شما را برای دنیای حرفهای آماده میکند. یاد میگیرید چگونه با اطمینان با مشکلات مقابله کنید و از محدودهی امن خود خارج شوید، چارچوبهای مناسبی برای کار و زندگی تعیین، و به افراد اطراف خود توجه کنید.
علاوه بر این، شما همچنان به یادگیری و رشد در هر مرحله از زندگیتان ادامه میدهید و برای مهارتها و آگاهیهای جدید نیز جا باز میکنید.
مطلب مرتبط: روش های موثر کاهش استرس
اهمیت مهارت های زندگی در محل کار:
- یاد میگیرید بهصورت مشترک با افراد دیگر کار کنید تا بتوانید اهداف تیمی (یا جمعی) ایجاد کنید؛
- نهتنها راههای خلاقانهای برای حل مشکلات پیدا میکنید، بلکه برای عملی کردن آنها نیز فعالانه تلاش میکنید؛
- یاد میگیرید ذهنی باز داشته باشید، که منجر به پرورش ایدههای جدید و دیدگاههای متنوع میشود؛
- یاد میگیرید چگونه از خود و همچنین از تیمتان دفاع کنید؛ شما مسئول اعمال خود هستید؛
- توانایی جبران شکستها و ناکامیها را پیدا میکنید و آنها را بهعنوان فرصتهایی برای ادامهی یادگیری میبینید.
Life Skills Stock photos by Vecteezy
اگر هنوز درمورد نیاز به این مهارتهای اصلی متقاعد نشدهاید، در اینجا چند نمونه از مهارت های زندگی وجود دارد که اهمیت آنها را در محل کار مشخص میکند:
وقتی برای شغلی درخواست میدهید، مصاحبهکنندگان اغلب میخواهند به مجموعه مهارتهای شما که فراتر از رزومه شماست دست یابند. این برای شما فرصتی برای نشان دادن آن دسته از مهارت های زندگی است که در آنها بهتر هستید و در عین حال بهعنوان مهارتهای استخدامی مانند تفکر انتقادی و خودآگاهی نیز عمل میکنند. حتی یک مزیت رقابتی را هم نسبت به سایر متقاضیان پیش روی شما قرار میدهد.
اکثر مردم از فرصتهایی که یک شغل ایجاد میکند، انگیزه میگیرند (بالا رفتن از نردبان ترقی در شرکت). یک روش مؤثر برای یافتن فرصتهای بیشتر، توسعه و تمرین مهارت های رهبری است. چه رهبری یک پروژهی مستقل باشد و چه رهبری یک تیم. شما به این مهارتهای ضروری برای راهنمایی و کمک به پیشرفتتان در حرفهی خود نیاز دارید.
تعارض در محل کار
یک ویژگی بسیار ارزشمند در محل کار، توانایی هدایت، مدیریت و حل تعارض است. در هر سازمانی با وجود کارکنان متنوع با دیدگاههای متنوع، زمانهایی پیش میآید که در نظرات و دیدگاهها تفاوت وجود داشته باشد. مهارت های زندگی در سازمان به شما کمک میکند موضوع را بهصورت کلان بررسی کرده و دیدگاههای متعدد را در نظر بگیرید. در نتیجه مدیریت تعارض برای شما آسانتر شود.
۱۰ مورد از ضروریترین مهارت های زندگی
در این بخش قصد داریم به آموزش مهارت های زندگی بپردازیم. اگرچه مهارت های زندگی با سلامتی و توسعهی فردی شما مرتبط است، خوب است درمورد محیط اطراف و روابط شخصی خود نیز تأمل کنیم. مهارتهای زندگی در این حوزه منجر به اجتماعی شدن، بردباری و افزایش عزتنفس میشود. همچنین، یاد میگیریم بدون پرخاشگری نه بگوییم و برای رسیدن به راهحلهای مفید سازش کنیم.
در اینجا لیست جامعی از مهارت های ده گانه زندگی وجود دارد که باید آنها را برای ایجاد تغییرات عملی که منجر به رشد شخصی میشود، در نظر بگیرید:
۱. خودآگاهی
اگر بتوانید نقاط قوت و ضعف خود را درک کنید و بین آنها تفاوت قائل شوید، شما فردی خودآگاه هستید. این توانایی به شما کمک میکند تا انتخاب کنید، اقداماتی انجام دهید و تصمیماتی بگیرید که با تواناییهای شما سازگار باشد. نمونههایی از خودآگاهی عبارتاند از:
- توانایی درک اینکه چه کاری میتوانید یا نمیتوانید انجام دهید؛
- شناخت استعدادهای خود و آگاهی از مجموعه مهارتهای خود؛
- توانایی تمایز بین جنبههای ضعیف و قوی تواناییها یا رفتارتان.
۲. عزتنفس یکی از مهارت های زندگی
عزت نفس به احساسی اشاره دارد که درمورد خود و نظر دیگران دربارهی خودتان دارید. افرادِ با عزتنفس سالم به خود و تواناییهایشان اعتماد دارند. آنها از نظرات دیگران دربارهی خود نمیترسند. نمونههایی از عزتنفس سالم و مثبت عبارتاند از:
- ایجاد تصویر یا تلقی مثبت از خود؛
- احترام به خود و انتخابها یا تصمیماتتان؛
- تحتتأثیر قرار نگرفتن از نظرات دیگران درباره شما.
۳. روابط بینفردی
انسانها ذاتا موجوداتی اجتماعی هستند و روابط دوستانه باعث افزایش سلامت اجتماعی و روانی آنها میشود. مهارت های بین فردی به توانایی تعامل سازنده با دیگران و همزیستی مسالمتآمیز اشاره دارد. روابط بینفردی شامل مجموعهای از مهارتهای درهمتنیده است، مانند:
- توانایی ایجاد مکالمات در موقعیتهای ناآشنا یا جدید (مانند کنفرانسهای تجاری)؛
- توانایی ایجاد احساس امنیت برای دیگران در حضور شما (مثل زمانی که در یک مصاحبهی شغلی هستید و در آن با طرف مقابل ارتباط میگیرید)؛
- توانایی مدیریت تعارض و حل مسائل (مثلا مخالفت محترمانه با مدیر و ارائهی راهحلی متفاوت).
۴. قاطعیت یکی دیگر از مهارت های زندگی
کوتاه آمدن دربارهی یک مسئله بدون آسیب رساندن به احساسات فردی دیگر، آسان نیست. قاطعیت به شما میآموزد چگونه با کمک آن به بیان آزادانهی نظر خود بدون آسیب رساندن به احساسات دیگری، تعادل را بهنحو ظریفی حفظ کنید. در محل کار، تعیین حدومرز و نه گفتن به افراد بسیار دشوار است. با قاطع بودن، میتوانید نیازها و انتظارات خود را به شیوهای محترمانه بیان کنید.
Life Skills Stock photos by Vecteezy
۵. ارتباط مؤثر
یکی از حیاتیترین مهارت های زندگی، ارتباط موثر، شامل ارتباط غیر کلامی و کلامی است. این مهارت فراتر از تبادل سادهی کلمات یا حرکات است و شامل توانایی ابراز شفاف خود میشود. نمونههایی از ارتباطات مؤثر عبارتاند از:
- ارائهی ماهرانهی ایدهها و متقاعد کردن دیگران درمورد آنها؛
- استفاده از تن صدای درست، زبان و نشانههای غیرکلامی مناسب هنگام ارائهی اطلاعات یا برقراری تعامل با افراد؛
- توجه کردن به احساسات خود و دیگران و ایجاد احساس امنیت برای دیگران در حضور شما.
۶. تفکر انتقادی یکی دیگر از مهارت های زندگی
مهارت تفکر انتقادی به توانایی نقادانه فکر کردن اشاره دارد، یعنی توانایی تفکیک واقعیتها از نظرات. این مهارت روشهای بیان و ابراز افکار و ایدههایمان را بهبود میبخشد. انعطافپذیری و صراحت در فرایند تفکر، فضایی برای تفکر خلاق و نوآورانه ایجاد میکند.
تفکر انتقادی شامل تواناییهای متعددی است، از جمله:
- شناسایی و برنامهریزی پیشاپیش برای خطرات احتمالی؛
- تمایز قائل شدن بین نظرات و واقعیتها؛
- به چالش کشیدن سوگیریهای شخصی و بررسی موقعیتها با رویکردی بیطرفانه.
۷. تصمیمگیری
به توانایی استفاده از اطلاعات موجود برای ارزیابی موقعیت و انتخاب آگاهانه، تصمیم گیری گفته میشود. این مهارت به رشد مهارتهای حلمسئله کمک میکند و دارا بودن آن یک ویژگی بسیار ارزشمند در محل کار است. نمونههایی از مهارت تصمیمگیری عبارتاند از:
- تحتتأثیر عوامل بیرونی قرار نگرفتن در هنگام تصمیمگیری؛
- قاطع بودن درمورد نیازها، انتظارات و اهداف غایی خود؛
- توانایی تفکیک احساسات خود و پرداختن به تفکر منطقی.
۸. مدیریت زمان
مدیریت زمان به شما کمک میکند به وظیفهتان عمل کنید، فعالیتهای خود را سازماندهی کرده و تحت فشار بهخوبی کار کنید: همچنین اضطراب را کاهش میدهد و شما را قادر میسازد اهدافتان را با موفقیت تعیین کنید. برای سازماندهی و عمل به اولویتهای خود، باید زمان خود را هوشمندانه مدیریت کنید. مهارتهای مربوط به مدیریت زمان چندین مزیت دارند، از جمله:
- دانستن اینکه چگونه از وقت خود پربارتر استفاده کنید و منظم بمانید؛
- تعیین اولویتها و نه گفتن به چیزهایی که فوری نیستند؛
- احساس اضطراب کمتر و داشتن انرژی برای انجام موفقیتآمیز کارها.
۹. مذاکره
مردم اغلب به مذاکره بهعنوان یک بازی بردوباخت نگاه میکنند، در حالی که در واقعیت، مذاکره یک موقعیت بردـبرد است. توانایی مصالحه یا توافق در بحث بهنحوی که به نفع همه باشد، سنگبنای مذاکرهی موفق است. این توانایی یکی از مهمترین مهارتهای بینفردی است که به حل تعارضات و مشکلات کمک میکند.
۱۰. همدلی
هوش عاطفی و همدلی بالا شما را قادر میسازد دیگرانی را که ممکن است بسیار متفاوت از شما باشند، بپذیرید. شفقت نشان دهید، یاری کنید و به موقعیتهای مختلف پاسخ مناسبی دهید. همدلی کردن کیفیت روابط اجتماعی را بهبود میبخشد، و اعتماد و احترام را در بین شما و دیگران ترویج میدهد.
مطلب مرتبط: راههای پیشرفت در زندگی
نتیجهگیری
در این مطلب به طور کامل توضیح دادیم مهارت های زندگی چیست و همچنین مهارت های ده گانه زندگی را مرور کردیم. آگاهی از مهارتهای زندگی کافی نیست. شما باید روشهایی برای پیادهسازی عملی آنها برای موفقیت در زمینهی مشاغل و روابط خود بیابید. دورههای آموزشی به شما کمک میکند تا سفر خود را برای کشف پتانسیل واقعی خود آغاز کنید. باید آموزش ببینید تا بفهمید چگونه بر موانع غلبه کنید و از منطقهی امن خود خارج شوید.
الگوی نردبان یادگیری (The Ladder of Learning Framework) به شما کمک میکند همهچیز را درمورد صلاحیتها و مهارتها یاد بگیرید، از فرصتهای رشد و یادگیری استفاده کنید و برای دستیابی به بهترین مدل خودتان تلاش کنید. در این مطلب به تعریف و آموزش مهارت های زندگی پرداختیم. امیدواریم این مطلب به شما در یادگیری و تقویت مهارتهای زندگی کمک کردهباشد. اگر سؤال و یا انتقادی دارید، با ما به اشتراک بگذارید.
موسسه پایشگران پارسیان با بیش از یک دهه تجربه در زمینه آموزش و مشاوره و برنامه ریزی کسب و کار در کنار شماست.
جهت اطلاع از دوره های آموزشی موسسه پایشگران پارسیان از لیست دوره ها دیدن فرمایید.
از صفحه اینستاگرام هولیدنگ پایشگران پارسیان دیدن فرمایید.