امروزه بسیاری از افراد از کلمه ایگو (Ego) در زندگی روزمره خود استفاده می‌کنند و معتقد هستند که می‌دانند معنی ایگو چیست؟ با این حال، روانشناسان معنی و کاربرد این اصطلاح را متفاوت‌تر از آن چیزی می‌دانند که در میان مردم رایج است. خودشناسی شما، تعریف‌تان از کلمه‌ی ایگو را مشخص می‌کند. در حقیقت، بسته به اینکه چگونه خود را تعریف می‌کنید، ایگو ممکن است مفهومی مثبت به نظر برسد یا چیزی باشد که به هر قیمتی باید از آن اجتناب کنید. در این مطلب پاسخ می‌دهیم ایگو چیست و به بررسی معانی مختلف این کلمه می‌پردازیم.

منشأ کلمه‌ ایگو (Ego) چیست؟

پیش از بررسی معانی دیگر ایگو، ابتدا بهتر است بدانیم منشأ کلمه ایگو چیست. کلمه ایگو از کلمه‌ لاتین I به معنای «من» گرفته شده است. هنگامی که Freud (فروید) نظریه‌ی روانکاوی خود را توسعه داد، از کلمه آلمانی «es» برای توصیف بخشی از خود انسان که مسئول تصمیم‌گیری است، استفاده کرد و در ادامه مترجم انگلیسی نظریه‌ی فروید، کلمه Ego را به‌عنوان معادلی برای آن انتخاب کرد.

تعریف رایج ایگو در میان مردم چیست؟یکی از رایج‌ترین تعاریف برای ایگو عزت نفس یا خود مهم پنداری است. بگذارید دقیق‌تر توضیح دهیم تعریف رایج ایگو در میان مردم چیست. درواقع، هنگامی که کسی بیش از حد به خودش فکر می‌کند، می‌توانیم بگوییم که او ایگویی بزرگ دارد. کسی که خود را بهتر و مهم‌تر از دیگران می‌داند، اصطلاحا ایگومانیاک (Egomaniac) یا خودخواه و خودمحور نامیده شود.

مترادف کلمه ایگو چیست؟

چندین مترادف برای تعاریف رایج ایگو وجود دارد که در ادامه هر یک را تشریح می‌کنیم. اگر می‌خواهید بدانید مترادف کلمه ایگو چیست و با چند تعریف متفاوت از ایگو آشنا شوید، با ما همراه باشید.

 غرور (Conceit)

غرور به عنوان یکی از مترداف‌های ایگو به کار می‌رود. در ادامه متوجه می‌شویم که علت مترادف بودن غرور و کلمه‌ی ایگو چیست. غرور به معنای عزت نفس بیش از حد نیز هست. افرادی که غرور بیش از حد دارند، فکر نمی‌کنند که صرفا آدم خوبی هستند؛ آن‌ها خود را عالی و فراتر از خوب می‌پندارند. این افراد خودشیفته و عاشق خود هستند. همچون نارکیسوس (Narcissus)، اسطوره یونانی که عاشق تصویر خود در آینه بود، این افراد نیز عاشق انعکاس خود شده، مجذوب زیبایی خودشان در آینه می‌شوند و ممکن است زمان زیادی را صرف نگاه کردن به خودشان در آینه کنند. بر این اساس می‌توان گفت که چنین افراد مغروری، خودشیفته نیز هستند.

اگر شما هم احساس نیاز به تحسین دائمی از جانب دیگران دارید، خودتان را لایق بهترین‌ها می‌دانید، حس همدلی ندارید، رفتار متکبرانه‌ای دارید، درگیر فانتزی‌های اغراق‌آمیز درباره‌ی موفقیتتان هستید و هیچ اشکالی در سوء‌استفاده از دیگران نمی‌بینید، ممکن است به خودشیفتگی دچار شده‌ باشید.

تکبر (Arrogance)

تکبر مترادف دیگری برای کلمه ایگو است و به این معنی است که فرد متکبر بسیار مستبد بوده و همیشه از دیگران نهایت احترام را می‌خواهد. او معمولا سعی دارد تا کنترل موقعیت‌هایی را به دست بگیرد که لزوما در اختیار وی نیست. افراد متکبر بدون فکر کردن به تأثیر رفتارهای خود روی دیگران، نوعی بازی قدرت راه می‌اندازند. در واقع، دیگران را تحقیر می‌کنند و آن‌ها را کمتر از خودشان شایسته احترام می‌پندارند.

خود‌مهم پنداری (Bigheadedness)

خود مهم پنداری مترادفی غیرمستقیم برای کلمه ایگو است. افراد خود‌مهم پندار معمولا احساس اغراق آمیزی نسبت به توانایی‌ها، ویژگی‌ها و اهمیت وجود خود دارند. آن‌ها ارزش دیگران را پایین می‌آورند، آن‌ها را تحقیر می‌کنند و به شدت روی احساس ارزشمندی خود تمرکز دارند.

خودپسندی (Self-Satisfaction)

خودپسندی یا رضایت از خود به این معنی است که فرد، بسیار ازخودراضی است. چنین افرادی آن‌قدر از خودشان راضی هستند که دیگران را عصبانی کرده و آزار می‌دهند.

برتری (Superiority)

معادل دیگری که برای کلمه ایگو به کار می‌رود، برتری است. برتری در نگاه اول اصطلاحی مثبت به نظر می‌رسد. از این گذشته، آیا برتری نسبت به دیگران خوب نیست؟ خوب است؛ اما مشکل اصلی این است که افراد دارای حس برتری اغلب خود را بهتر از دیگران می‌بینند، حتی زمانی که هیچ دلیل یا مدرک مشخصی برای برتری خود نداشته باشند.

خودنمایی (Pomposity)

معنای فخرفروشی و خودنمایی مشابه معنی کلمه ایگو است. افراد فخرفروش معمولا رفتاری جاه‌طلبانه و بزرگ نمایانه دارند. این افراد ممکن است در موقعیت‌های اجتماعی یا شغلی خود اغراق کنند و احتمالا بیش از حد خودشان را جدی گرفته و از خودشان تعریف می‌کنند.

خودبینی (Vanity)

خودبینی ارتباط تنگاتنگی با ظاهر دارد. افراد خودبین معمولا شیفته‌ی ظاهر خود می‌شوند. همچنین چنین افرادی ممکن است به دستاوردها و توانایی‌های خود احساس غرور بیش از حد داشته باشند.

تا به این‌جا پاسخ دادیم  مترادف ایگو چیست و چه تعاریفی دارد. در ادامه‌ی مطلب تعریف ایگو در روانشناسی و روانکاوی را بررسی می‌کنیم.

تعریف روان‌شناختی ایگو چیست؟

در این قسمت توضیح می‌دهیم معنی ایگو در روانشناسی چیست. تعریف ایگو در روان‌شناسی با کاربرد رایج این کلمه در میان مردم کاملا متفاوت است. ایگو در روانشناسی مفهومی بی‌طرفانه است که به سادگی جنبه‌ای از خود فرد را توصیف می‌کند.

خود در تقابل با جهان و دیگران

یکی از مواردی که روانشناسان از تعریف کلمه ایگو استفاده می‌کنند، تمایز خود از دیگران است. به عبارتی، مَنیت فرد باید کامل باشد تا بتواند بین آنچه فکر می‌کند و آن چه دیگران در مورد او فکر می‌کنند، تفاوت قائل شود. منیت انسان مرکز افکار، رفتار و تجربیات او است.

ایگو در روانکاوی فروید

همان طور که قبلا ذکر شد، فروید از کلمه ایگو به عنوان بخشی از نظریه روانکاوی خود استفاده کرده است. اکنون توضیح می‌دهیم دیدگاه فروید درمورد ایگو چیست. به گفته فروید، هر فرد دارای روانی است که از ۳ بخش تشکیل شده است و این بخش‌ها عبارت‌اند از: خود (Ego)، نهاد (Id) و فراخود (Super-ego). نهاد به بخش اولیه ذهن اشاره دارد که غریزی است. فراخود به بخشی از ذهن اشاره دارد که واکنش اخلاقی یا انتقادی نسبت به آنچه فکر می‌کنید یا انجام می‌دهید را فراهم می‌کند. ایگو یا خود، سومین بخش روان انسان است که به عنوان واسطه‌ای آگاهانه تصمیم گیری می‌کند.

واسطه آگاهانه

در این بخش شرح می‌دهیم دیدگاه فروید درمورد ایگو چیست. فروید کلمه ایگو را واسطه‌ای آگاهانه بین نهاد (Id) و فراخود (Super-ego) می‌دانست. تصور کنید که نوعی نیاز، انگیزش یا میل ناخودآگاه دارید. چنین حالتی از بخش نهاد روان فرد سرچشمه می‌گیرد. بخش فراخود فرد، خواسته‌اش را مورد انتقاد و قضاوت قرار می‌دهد. با همه این‌ها ایگوی فرد است که در نهایت تصمیم می‌گیرد که فرد به دنبال خواسته‌اش برود یا نرود.

به بیان دیگر، ایگوی فرد با نهاد و فراخود به نوعی صحبت می‌کند، راه حلی ارائه می‌دهد و پیامد فعالیت‌های نهاد و فراخود را مدیریت می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت ایگو بخش تصمیم‌گیری ذهن است.

درک واقعیت

منیت یا به اصطلاح ایگوی فرد بخشی از او است که واقعیت را درک می‌کند. برای مثال، درک بوی گل، چشیدن طعم یا شنیدن صدای بوق را می‌توان نمونه‌ای از درک واقعیت‌های پیرامون دانست. در واقع، این ایگوی فرد است که تمام اطلاعات حسی را می‌گیرد و به آن‌ها معنا می‌دهد. ایگوی فرد بخش منطقی ذهن او است و هر آن چیزی که در اطراف انسان اتفاق می‌افتد را تشخیص می‌دهد.

مترادف کلمه ایگو در روانشناسی چیست؟

ایگو در حوزه روانشناسی هم مترادف‌های خاص خود را دارا است. در ادامه شرح می‌دهیم در روانشناسی مترادف کلمه ایگو چیست.

خویشتن‌پنداری (Self-Concept):

خویشتن‌پنداری به دیدگاه فرد نسبت به خود اشاره دارد. این کلمه به معنای همان خودبینی و تصویری است که فرد از هویت، ارزش و استعداد خود دارد. به بیان دیگر، خویشتن‌پنداری مجموعه پیچیده‌ای از ایده‌هایی است در مورد اینکه چه فردی هستید. به این ترتیب، اگر خویشتن‌پنداری مثبتی دارید، خود را فردی خوب و ارزشمند می‌دانید و در مقابل اگر خویشتن پنداری منفی دارید، خود را حقیر یا بی‌لیاقت در برابر بهترین‌ها می‌دانید؛

هویت (Identity):

اگر می‌خواهید بدانید معنای دیگر ایگو در روانشناسی چیست و چه تعریفی دارد، باید بگوییم ایگو در روانشناسی می‌تواند به معنای هویت فرد نیز باشد. از این نظر، ایگوی فرد شامل همه آن چیزی است که  شخص را می‌سازد. به این ترتیب هویت فرد می‌تواند شامل ویژگی‌های فیزیکی، موقعیت اجتماعی، توانایی‌ها و همچنین ویژگی‌های ذهنی او باشد. علاوه بر این، هویت انسان ممکن است به شخصیت او در جامعه در مقایسه با دیگران نیز اشاره داشته باشد؛

خودنگری (Self-Perspective):

خودنگری دیدگاه منحصربه‌فرد انسان به عنوان بخشی از دنیای بزرگ‌تر نسبت به خودش است. هیچ کس انسان را آن طور که خودش می‌بیند، نمی‌بیند و هیچ کس دنیا را مانند او نگاه نمی‌کند؛

خود ارزشمندی (Self-Worth):

احساس ارزشمند بودن در هر انسانی بستگی به توانایی‌های او برای دیدن خوبی‌هایش و قضاوت در مورد کافی و عالی بودن خودش بستگی دارد. به این ترتیب اگر فرد ارزش خود را مثبت بداند، خودش را لایق چیزهای خوب می‌داند. چنین فردی به آن شخصی که هست و همچنین انجام کارهایی که خوشحالش می‌کنند، ارزش قائل می‌شود؛

عزت نفس (Self-Esteem):

عزت نفس به معنی اعتماد داشتن به خود است. فرد دارای عزت نفس احساس مثبتی از ارزشمندی و احترام به خود دارد. برخورداری از عزت نفس سالم از بسیاری جهات برای انسان حیاتی است. در واقع، هنگامی که فرد به اندازه‌ی کافی به خود ارزش دهد، با اطمینان بیشتری در دنیای پیرامونش حضور می‌یابد تا نیازها و خواسته‌هایش را برآورده کند. عزت نفس پایین باعث می‌شود فرد نه تنها با خودش، بلکه با دیگران نیز به خوبی رفتار نکند؛

فردیت (Individuality):

در ادامه توضیح می‌دهیم علت انتخاب واژه‌ی فردیت در روانشناسی برای تعریف ایگو چیست. روانشناسان گاهی ایگو را به عنوان فردیت نیز تعریف می‌کنند. در واقع، این تعریف به بررسی خود فرد در مقابل خود دیگران می‌پردازد. فردیت انسان، خود او است و هیچ کس دیگری نمی‌تواند او باشد. خود انسان نیازها، افکار، ترجیحات و توانایی‌های خود را دارد و خود او مسئول افکار و رفتارش است. او فردی با دیدگاهی متمایز و مسیری منحصربه‌فرد در زندگی است؛

شخصیت (Personality):

شخصیت، مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از ویژگی‌هایی است که انسان را همان چیزی می‌سازد که هست. اگر شخصیت شادی دارید و با مثبت نگری به دنیا نگاه می‌کنید، اغلب لبخند می‌زنید و به چیزهای خوب در زندگی فکر می‌کنید. همچنین اگر شخصیت ارباب منشانه دارید، دیگران را وادار می‌کنید تا خواسته‌هایتان را انجام دهند و قضاوت خود را معیاری قرار می‌دهید برای تشخیص اینکه چه چیزی بهتر از سایرین است. در واقع، شخصیت فرد روش او برای حضور در جهان است و به این ترتیب، جزء ایگوی روان او محسوب می‌شود.

کلمات مرتبط با ایگو چیست؟

در آخر، چند کلمه مرتبط را آورده‌ایم که مردم برای صحبت در مورد ایگو از آن‌ها استفاده می‌کنند.

خودخواهی (Egoism)

در این قسمت توضیح می‌دهیم که معنای خودخواهی به عنوان تعریفی برای ایگو چیست. خودخواهی مفهومی فلسفی است و به این موضوع اشاره دارد که رفتار اخلاقی انسان مبتنی بر تأمین منافع خودش است. کسانی که احساس می‌کنند خودخواهی یا همان برخورداری از ایگویی بزرگ اشتباه است، به احتمال زیاد چنین مفهومی را دور از ذهن بدانند؛ اما به راحتی می‌توان فهمید که مراقبت از خود در ابتدا بهترین کاری است که می‌توان انجام داد.

در هواپیماهای مسافربری هم معمولا به مسافران هشدار داده می‌شود که قبل از اینکه بخواهند به شخص دیگری کمک کنند، ماسک اکسیژن خود را بپوشند. همچنین، همان طور که می‌دانید، اگر دیگران را بیش از حد در اولویت قرار دهید، ممکن است خسته، بیمار یا افسرده شوید.

خودستایی (Egotism)

خودستایی به معنی برخورداری از ایگویی بزرگ است. در ادامه می‌فهمید معنی بزرگی ایگو چیست. اگر فردی متکبر و خودستا باشد، نمی‌تواند از صحبت کردن در مورد خودش دست بردارد. چنین فردی معتقد است که از دیگران برتر و مهم‌تر است. او خود را در ذهنش بهترین می‌داند و می‌خواهد که این موضوع را همه بدانند.

خودمحوری (Egocentrism)

روانشناس ژان پیژه (Jean Piaget) از کلمه خودمحوری برای توصیف ناتوانی کودکانی استفاده کرد که توانایی نگاه کردن به جهان را تنها از دیدگاه خودشان دارند و از دیدگاه دیگران نمی‌توانند به محیط پیرامونشان نگاه کنند.

روانشناس دیوید الکیند (David Elkind) نیز در ادامه در مورد خودمحوری نوجوانان صحبت کرده است؛ او خودمحوری در نوجوانان را تمایل آن‌ها برای تمرکز روی خودشان و آنچه دیگران در مورد آن‌ها فکر می‌کنند، توصیف کرد. در کاربردهای متداول امروزی، خودمحوری به درستی با عبارت «فکر کردن به این که جهان حول خود من می‌چرخد» قابل توصیف است. در ادامه، از دیدگاه روانشناسی بررسی می‌کنیم که روش تشخیص سالم بودن یا نبودن ایگو چیست.

روش تشخیص سالم بودن یا نبودن ایگو چیست؟

روانشناسی ایگو، قابلیت تشخیص ایگوی ناسالم و سالم را از یکدیگر دارد. در این بخش توضیح می‌دهیم مشخصه‌ی سالم و ناسالم بودن ایگو چیست. برای مثال، اگر فردی ایگوی ناسالم داشته باشد، دیدگاهی غیرواقعی از خود خواهد داشت و به احتمال زیاد خودش را بهتر یا بدتر از آن چیزی می‌بیند که در واقعیت هست.

به عبارتی، چنین فردی ممکن است شخصیتی خودشیفته یا برعکس به‌شدت افسرده داشته باشد. در مقابل، افراد دارای ایگوی سالم روحیه سالمی دارند و معمولا بدون اغراق درباره‌ی موفقیت‌ها یا توانایی‌های خود فکر می‌کنند. چنین افرادی از نظر ذهنی به اندازه‌ای قوی هستند که بتوانند با چالش‌های زندگی روبرو شوند. این افراد اساسا خودشان را فردی خوب، قابل قبول و حداقل به اندازه دیگران مهم می‌دانند و می‌توانند دیدگاه دیگران را شنیده و آن را بپذیرند و در عین حال به دیدگاه خود بیشتر از نظر دیگران احترام بگذارند.

ایگو ناسالم

حال که توضیح دادیم ایگو چیست و به تعاریف مختلف ایگو پرداختیم، باید به این نکته هم اشاره کنیم که ایگوی فرد می‌تواند در دوران کودکی یا در موقعیت‌های آسیب‌زا صدمه ببیند. به عبارتی، آنچه در گذشته برای فرد اتفاق می‌افتد یا آنچه که شخص دیگری در مورد او می‌گوید، ممکن است توانایی فرد را برای ارزشمند دیدن خودش دچار اختلال کند.

اگر ایگوی فردی ضعیف به نظر برسد، به این معنی است که او نیاز دارد تا با افسردگی یا آسیب‌های گذشته خود کنار بیاید. در چنین شرایطی، روانشناسان می‌توانند در زمینه‌ی پردازش افکار، احساسات و رفتارهای فردی به منظور بهبود ایگوی انسان کمک‌کننده باشند. هنگامی که ایگویی سالم و عزت نفسی مثبت‌گرا داشته باشید، می‌توانید احساس خوشبختی و رضایت بیشتری را از آن شخصی احساس کنید که در واقعیت هستید.

روان درمانی برای بحث در مورد ایگوی فرد می‌تواند به کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی انسان کمک کند. با وجود این، اگر فکر می‌کنید که برای شرکت در جلسات حضوری احساس اضطراب دارید، شرکت در جلسات روان‌درمانی آنلاین را توصیه می‌کنیم.

خلاصه

معنی واقعی کلمه‌ی ایگو، «من» است. ایگو در اصل تصور و ذهنیت ما نسبت به خودمان است. اما تعاریف مختلفی برای مفهوم ایگو وجود دارد. در این مطلب به طور کامل توضیح دادیم ایگو چیست و چگونه ایگوی سالم و ناسالم را تشخیص دهیم. از نظر شما ایگو چیست و چه تأثیری بر شناخت خودتان داشته است؟ شما می‌توانید نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.

موسسه پایشگران پارسیان با بیش از یک دهه تجربه در زمینه آموزش و مشاوره و برنامه ریزی کسب و کار در کنار شماست.

جهت اطلاع از دوره های آموزشی موسسه پایشگران پارسیان از لیست دوره ها دیدن فرمایید.

از صفحه اینستاگرام هولیدنگ پایشگران پارسیان دیدن فرمایید.